ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Περιγραφή

Στο νέο του βιβλίο, ο Steven Pinker εξηγεί το πώς λειτουργεί ο νους· και αυτό, εξετάζοντας τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε τις λέξεις. Κάθε φορά που βρίζουμε, αποκαλύπτουμε κάτι για τα ανθρώπινα συναισθήματα. Όποτε κάνουμε υπαινιγμούς για να δωροδοκήσουμε, να απειλήσουμε ή να φλερτάρουμε κάποιον, αντί να του πούμε ξεκάθαρα αυτό ακριβώς που θέλουμε, αποκαλύπτουμε κάτι για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η χρήση των προθέσεων και των ρηματικών χρόνων αξιοποιεί παραδόξως ανθρώπινες έννοιες για τον χώρο και τον χρόνο, ενώ τα ουσιαστικά και τα ρήματα αξιοποιούν νοητικά μοντέλα για την ύλη και την αιτιότητα. Ακόμη και τα ονόματα που δίνουμε στα παιδιά μας έχουν να μας πουν σημαντικά πράγματα για τις σχέσεις μας με αυτά και την κοινωνία. Εστιάζοντας στην καθημερινή μας ομιλία ―τις συζητήσεις μας, τα ανέκδοτά μας, τι νομικές μας αντιδικίες―, ο Pinker δίνει μια γλαφυρή εικόνα των σκέψεων και των συναισθημάτων που οικούν τον νοητικό κόσμο μας. Υποστηρίζει ότι οι ανθρώπινες σκέψεις ―από τις πολιτικές θέσεις και τα θρησκευτικά πιστεύω μέχρι τα διαφημιστικά τεχνάσματα και τα κόμικς― οργανώνονται γύρω από ορισμένες βασικές ιδέες, όπως ο χώρος, η δύναμη, η επικράτηση, η συγγένεια και η επιμόλυνση. Μας καλεί να κοιτάξουμε γύρω μας και να συνειδητοποιήσουμε ότι οι μεταφορές που χρησιμοποιούμε καθημερινά στηρίζονται σε αυτές ακριβώς τις πρωταρχικές έννοιες. Και αναρωτιέται πώς αναπτύσσουμε τις κατηγορίες αυτές ως παιδιά, πώς τις εφαρμόζουμε στον κόσμο γύρω μας και τι συμβαίνει όταν το κάνουμε με λάθος τρόπους. Ο Pinker θίγει επιστημονικά ζητήματα ―όπως το πώς η γλώσσα επηρεάζει τη σκέψη και ποιες από τις έννοιές μας είναι έμφυτες―, αλλά και ζητήματα από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και την καθημερινή ζωή: Γιατί οι ρομαντικές κομεντί εκμεταλλεύονται τόσο πολύ τις διφορούμενες κουβέντες των ανθρώπων στα πρώτα τους ραντεβού; Γιατί όταν προσπαθούμε να «λαδώσουμε» κάποιον το κάνουμε με διακριτικό τρόπο, προσέχοντας τα λόγια μας; Γιατί η πολιτεία και η κοινή γνώμη είναι τόσο ευαίσθητες απέναντι στη βωμολοχία; Γιατί δύο αμερικανοί πρόεδροι βρήκαν τον μπελά τους από κάποιες λεπτές σημασιολογικές αποχρώσεις στην ομιλία τους; Και γιατί τα ανεπιθύμητα ηλεκτρονικά μηνύματα λέγονται spam; Στο παρόν βιβλίο, ο Pinker παραθέτει εντελώς νέο υλικό, γραμμένο στο ύφος που έχει κάνει διάσημα παγκοσμίως τα προηγούμενα βιβλία του: διαυγείς εξηγήσεις για βαθυστόχαστα ζητήματα, δοσμένες με ευστροφία, χιούμορ, κομψότητα και μαεστρία στην επιλογή παραδειγμάτων από τη λαϊκή κουλτούρα και την καθημερινότητα.

Είπαν για το βιβλίο

• «Ο Pinker εισάγει ένα πνευματώδες ύφος στη μελέτη του εν λόγω θέματος, καταφέρνοντας έτσι να κάνει προσιτό στο κοινό ένα τόσο σημαντικό αλλά και τόσο περίπλοκο ζήτημα. […] Πρόκειται για ένα ελκυστικό και σημαντικό βιβλίο. Όποιος ενδιαφέρεται για τη γλώσσα και το πώς αυτή καταλήγει σε αυτό που είναι ―με άλλα λόγια, όποιος ενδιαφέρεται για το πώς γινόμαστε άνθρωποι και πράττουμε τα ανθρώπινα― θα πρέπει να διαβάσει το Υλικό της σκέψης.»
―Robin Lakoff, καθηγήτρια γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, Science

• «Γεμάτο πληροφορίες, διαυγές και ευφυές· γραμμένο ελκυστικά, και γενικότερα πειστικό. […] Ο Pinker σε δεσμεύει διαρκώς στην ανάγνωση, με τις εύστοχα επιλεγμένες γελιογραφίες, τα διασκεδαστικά του παραδείγματα, και την ερεθιστική θεωρητική του ακρίβεια.»
―Colin McGinn, καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, The New York Review of Books

• «Ελκυστικό και προκλητικό, γεμάτο χιούμορ και αστεία. […] Είναι σπουδαίο να έχεις μυαλό τόσο ζωντανό και διαυγές για να μπορείς να παρουσιάζεις τις ιδέες της γνωσιακής επιστήμης στο ευρύ κοινό και ταυτόχρονα να τις αποσαφηνίζεις στους επιστήμονες συναδέλφους σου.»
―Douglas Hofstadter, καθηγητής γνωσιακής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, Los Angeles Times