ΧΑΟΣ

Περιγραφή

Τα τελευταία χρόνια, φυσικοί, βιολόγοι, αστρονόμοι, γιατροί και οικονομολόγοι έχουν αναπτύξει έναν νέο τρόπο να κατανοούν την αξιοθαύμαστη πολυπλοκότητα της φύσης. Πρόκειται για μια επιστήμη, το χάος όπως ονομάζεται, που μελετά πώς από το τυχαίο, το ασταθές, το απρόβλεπτο, την αταξία δημιουργείται τάξη και μορφή. Όπως λέει ο Douglas Hofstadter, «Πίσω από μια πρόσοψη τάξης μπορεί να κρύβεται ένας μυστηριώδης τύπος χάους και, επιπλέον, βαθιά μέσα στο χάος μπορεί να κρύβεται ένα ακόμη πιο μυστηριώδες είδος τάξης».

Η επιστήμη του χάους διατρέχει τους παραδοσιακούς επιστημονικούς κλάδους συνδέοντας είδη αταξίας και έλλειψης κανονικότητας που φαίνονται να μην έχουν μεταξύ τους καμιά σχέση: τους στροβιλισμούς της ατμόσφαιρας και τους περίπλοκους ρυθμούς της ανθρώπινης καρδιάς, το σχήμα των νιφάδων του χιονιού και τις διακυμάνσεις του χρηματιστηρίου. Παρά τα δύσκολα μαθηματικά του, το χάος είναι η επιστήμη της καθημερινής ζωής και απαντά σε ερωτήσεις όπως: τι μορφή έχει ο καπνός που ανεβαίνει από το τσιγάρο, πώς εξηγείται η ιδιάζουσα κίνηση των ματιών των σχιζοφρενών, πώς σχηματίζονται τα σύννεφα…

Στην επιστήμη του χάους αναφέρεται και ο James Gleick στο ομώνυμο βιβλίο του. Περιγράφει καταπληκτικές και αναπάντεχες ιδέες μεγάλων επιστημόνων: το «φαινόμενο της πεταλούδας» του Edward Lorenz, που αποτελεί τη βάση της αδυναμίας πρόγνωσης και της σταθερότητας του καιρού, την «παγκόσμια σταθερά» του Mitchell Feigenbaum, που την εμπνεύστηκε καθώς στοχαζόταν πάνω στη φύση και την τέχνη, την ιδέα των «φράκταλ» του Benoit Mandelbrot, που οδήγησε σε μια νέα γεωμετρία της φύσης.

Το Χάος είναι η ιστορία μιας επιστημονικής ανακάλυψης. Καταγράφει τις συγκρούσεις, τις συγκινήσεις, τις απογοητεύσεις της. Είναι η περιγραφή μιας επανάστασης της γέννησης μιας νέας επιστήμης. Όταν θα το έχετε διαβάσει, είναι βέβαιο ότι δεν θα ξανακοιτάξετε ποτέ πια τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο.

Είπαν για το βιβλίο

• «Μια ζωντανή εισαγωγή […] μεταδίδει στον αναγνώστη την πνευματική απόλαυση που συνοδεύει τις νέες ιδέες για τη σχέση ανάμεσα στην απλότητα των φυσικών νόμων και την πολυπλοκότητα του κόσμου μας.»

—Nature

• «Γοητευτικές ιστορίες ενοράσεως και ανακαλύψεων, γραμμένες με δραματική διάθεση και ερεθιστικό τρόπο. Σχεδόν κάθε παράγραφός του περιλαμβάνει και ένα ξάφνιασμα.»

—The New York Times

• «Ένα θαυμάσιο εισαγωγικό βιβλίο για μια καυτή περιοχή έρευνας. Δεν εξηγεί μόνο με ακρίβεια και επιδεξιότητα τις θεμελιώδεις έννοιες της θεωρίας του χάους, αλλά και περιγράφει γλαφυρά την ιστορία της πρωτοποριακής έρευνας και το παρασκήνιό της.»

—Martin Gardner

• «Το Χάος του Gleick δεν αποτελεί μόνο μια συναρπαστική και ακριβή ιστόρηση, αλλά είναι και γεμάτο όμορφα παράξενες και παράξενα όμορφες ιδέες.»

—Douglas Hofstadter