ΤΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ

Περιγραφή

Πώς μεταφράζεται η λέξη «έρημος» όταν βρίσκεται κανείς στο δάσος του Αμαζονίου κάτω από τον Ισημερινό; Πώς μεταφράζεται η λέξη «βουνό» για τους Ινδιάνους της επίπεδης χερσονήσου του Γιουκατάν, όπου το μεγαλύτερο ύψωμα μόλις αγγίζει τα 30 μέτρα; Πώς μεταφράζονται οι λέξεις «ποτάμι» ή «λίμνη» σε φυλές που δεν τα γνωρίζουν καθόλου; Πώς μεταφράζεται η έκφραση «άνθρωποι του λαού» στη γλώσσα ενός πολιτισμού με κοινωνικές τάξεις ή κάστες διαφορετικής δομής από του δικού μας πολιτισμού; Πώς μεταφράζεται, με όλες τις προεκτάσεις του, το παράδειγμα του άντρα που κουβαλά μια στάμνα με νερό στη γλώσσα ενός πολιτισμού για τον οποίο είναι αδιανόητο να κάνει ένας άντρας αυτή τη δουλειά; Η ιστορία της μετάφρασης βρίθει από ανάλογα παραδείγματα. Πίσω από κάθε γλώσσα κρύβεται μια διαφορετική αντίληψη για τον κόσμο και μια διαφορετική ιδεολογία: η «ιδεολογική κουλτούρα». Όταν μιλάμε για τον κόσμο σε δύο διαφορετικές γλώσσες, δε μιλάμε ποτέ για τον ίδιο ακριβώς κόσμο: σε αυτό οφείλεται και η θεωρητική αδυναμία της μετάβασης από τη μια γλώσσα στην άλλη, όταν αυτή η γλωσσική μετάβαση προϋποθέτει μια άλλη μετάβαση – στην πραγματικότητα ανύπαρκτη – από έναν κόσμο σε έναν άλλο.