ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΣΛΑΒΟΦΩΝΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ (1912-1930)

Περιγραφή

Η μελέτη πραγματεύεται τις δημογραφικές μεταβολές που σημειώθηκαν στο εσωτερικό της σλαβόφωνης κοινότητας της Ελλάδας την περίοδο 1912 (έκρηξη του Πρώτου Βαλκανικού Πολέμου) – 1930 (ολοκλήρωση ανταλλαγών των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας). Καταγράφει ανά χωριό και ανά εποχή τις πληθυσμιακές αλλαγές, διερευνά τις αιτίες και αποτιμά τις επιπτώσεις τους στις σχέσεις της Ελλάδας με τους βαλκάνιους γείτονές της.

Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην κριτική αποτίμηση των διαφόρων στατιστικών και απογραφικών δεδομένων αναφορικά με τους σλαβόφωνους πληθυσμούς της Ελλάδας, τα οποία εκπονήθηκαν από τις εμπλεκόμενες βαλκανικές χώρες και στη συνέχεια υιοθετήθηκαν από τη διεθνή κοινότητα. Ο συγγραφέας επιχειρεί να καταδείξει ότι οι στατιστικές αυτές υπήρξαν, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, προπαγανδιστικά κατασκευάσματα, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για να ενισχύσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την εθνικιστική επιχειρηματολογία των αντιμαχομένων βαλκανικών κρατών. Αυτός ο «πόλεμος των στατιστικών» και η «διπλωματία των όρων», η χρήση δηλαδή διαφορετικής, επιλεκτικής ονομασίας προκειμένου να περιγραφούν οι Σλαβόφωνοι πληθυσμοί που διαβιούσαν στην Ελλάδα, αποτελούν συστατικά στοιχεία του Μακεδονικού Ζητήματος την περίοδο του Μεσοπολέμου και συνεπώς η μελέτη τους είναι αναγκαία προϋπόθεση για την κατανόησή του. Το βιβλίο ασχολείται με τις ευρύτατες δημογραφικές μεταβολές, που επηρέασαν τη σλαβόφωνη κοινότητα της Ελλάδας την περίοδο από τους Βαλκανικούς Πολέμους έως το 1930. Βασισμένο σε ανέκδοτο, κυρίως, αρχειακό υλικό, καταγράφει τα διαδοχικά προσφυγικά ρεύματα, αναλύει τις αιτίες και τις συνέπειές τους σκιαγραφώντας παράλληλα το πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτά πραγματοποιήθηκαν. Ασκεί κριτική στις επίσημες και ανεπίσημες στατιστικές που διενεργήθηκαν από τις ενδιαφερόμενες βαλκανικές χώρες, την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Σερβία (Γιουγκοσλαβία), επιχειρώντας να αποδείξει πως τα απογραφικά δεδομένα δεν αποτελούσαν τίποτε άλλο παρά διπλωματικά επιχειρήματα στην εθνικιστική φαρέτρα των εμπλεκομένων κρατών. Ουσιαστικά επρόκειτο για ένα «παιχνίδι» γύρω από την ονομασία και το αριθμητικό μέγεθος των Σλαβοφώνων, στο οποίο συμμετείχαν τόσο στη διάρκεια του Μεσοπολέμου όσο και αργότερα πολιτικοί, διπλωμάτες, δημόσιοι λειτουργοί αλλά και ειδικοί επιστήμονες.