Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Περιγραφή

Η μελέτη της εικόνας είναι ο άξονας που διαπερνά αυτό το βιβλίο. Στη βάση της εικόνας θεμελιώνονται, άλλωστε, οι υπερρεαλιστικές δημιουργικές εκφράσεις, φέρνοντας σε εγγύτητα τα ετερόκλητα, συσχετίζοντας τα ασύμβατα. Eρευνητικό ζητούμενο της εργασίας είναι, πιο συγκεκριμένα, να μελετηθούν οι ποικίλες πραγματώσεις της σχέσης της ποίησης των Ελλήνων μεταπολεμικών υπερρεαλιστών με τη ζωγραφική στο πλαίσιο της επικοινωνίας των δύο τεχνών· επικοινωνία που αποχτά ουσιαστικό περιεχόμενο με τη διάδοση του υπερρεαλισμού, της πιο δυναμικής έκφανσης του μοντερνισμού, στην ποίηση και τη ζωγραφική. Τελικός στόχος της εργασίας είναι η ανάδειξη της διαλεκτικής που αναπτύχθηκε ανάμεσα στις δύο τέχνες, καθώς και των κοινών ερμηνευτικών κωδίκων που προέκυψαν απ’ αυτήν, προκειμένου να αξιοποιηθούν στην ανάλυση της υπό μελέτη ποιητικής παραγωγής.
Ο εικονιστικός χαρακτήρας της γραφής, ως κοινό γνώρισμα σε ορισμένους υπερρεαλιστές ποιητές της μεταπολεμικής περιόδου, έδωσε το έναυσμα να διερευνηθεί η σχέση ποίησης και ζωγραφικής στο σύνολο των Ελλήνων μεταπολεμικών ποιητών που συνδέθηκαν με τον υπερρεαλισμό (Μίλτο Σαχτούρη, Έκτορα Κακναβάτο, Δημήτρη Παπαδίτσα, Νάνο Βαλαωρίτη, Ελένη Βακαλό, Επαμεινώνδα Γονατά, Μάτση Χατζηλαζάρου, Γιώργο Λίκο κ.ά.). Η έρευνα αυτού του φαινομένου επαλήθευσε την υπόθεση εργασίας ότι υπάρχει καταρχήν μια συγγένεια–τις επιμέρους εκδηλώσεις της οποίας αναδείχνει– ανάμεσα στην ποιητική των υπερρεαλιστών του μεταπολέμου και στους ζωγραφικούς τρόπους έκφρασης· μια εικαστική αντίληψη και πρακτική γραφής που μας επιτρέπει να κάνουμε λόγο, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, για μια μορφή «ποιητικής ζωγραφικής» ή αλλιώς «ζωγραφισμένης ποίησης». Η ενιαία αντίληψη της ποίησης και της ζωγραφικής διαπιστώνουμε ότι περνάει στον ίδιο τον ποιητικό λόγο των μεταπολεμικών υπερρεαλιστών. Η ποιητική γραφή και η ζωγραφική νοούνται ως πράξεις ταυτόσημες και προβάλλονται συχνά, χωρίς να διακρίνονται μεταξύ τους {με χαρακτηριστικό, μεταξύ άλλων, παράδειγμα τους στίχους του Δημήτρη Παπαδίτσα με τα χρώματα μίλα / με τα λόγια ζωγράφιζε (που επιλέξαμε για τον τίτλο του βιβλίου), όπου συνοψίζεται ακριβώς η ιδέα της αντιμετάθεσης της οπτικής (-ζωγραφικής) και της λεκτικής (-ποιητικής) πρώτης ύλης, όπως τα χρώματα και οι λέξεις}. (από τον πρόλογο του βιβλίου)