ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑΙ ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΙΣ

Περιγραφή

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ
Θεμελίωσις καλείται το σύνολον των εργασιών οι οποίες αποβλέπουν εις την δημιουργία καταλλήλου βάσεως δια να στηριχθεί ασφαλώς το ανεγερθησόμενον οικοδόμημα, ή άλλο τεχνικόν κατασκεύασμα. Επίσης κάθε κατασκευή αποτελείται εκ του κυρίως σώματος και την θεμελίωσιν. Αυτό ισχύει και όταν πρόκειται δια κτίρια, γέφυρες, οδούς, πεζοδρόμια και, γενικώς, δι’ οποιοδήποτε είδος κατασκευής. Σκοπός του θεμελίου είναι η μεταβίβασις των φορτίων εκ της ανωδομής εις το έδαφος, ή τον βράχον, και η θεμελιώδης αρχή επί της οποίας στηρίζεται ο σχεδιασμός των θεμελίων είναι ότι κάθε διαδικασία μεταθέσεως του φορτίου προς τα κάτω δεν πρέπει να συνεπάγεται τον ελάχιστον κίνδυνον δια τα φέροντα στοιχεία της ανωδομής. Επομένως, ο όρος “θεμέλιον” υπονοεί το δομικόν στοιχείον το οποίον μεταφέρει τα φορτία εις το φυσικόν στοιχείον (έδαφος ή βράχο) το οποίον, τελικώς, δέχεται τα φορτία. Το προηγούμενον καλείται “δομικόν θεμέλιον”, ενώ το τελευταίον καλείται “φυσικόν θεμέλιον”.
Τα θεμέλια εις ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να μεταφέρουν εις το έδαφος, εκτός από κατακόρυφα φορτία, οριζοντίους δυνάμεις και ροπές. Με βάσιν αυτό το γεγονός και ότι το βάθος εδράσεως της κατασκευής, σχετικώς με τις πλευρικές της διαστάσεις, ποικίλλει, τα θεμέλια, ως δομικά στοιχεία, υποδιαιρούνται εις επιφανειακές θεμελιώσεις και εις βαθιές.
Τα απλά θεμέλια (πέδιλα) και τα θεμέλια μεγάλης επιφανείας εδράσεως κατασκευάζονται συνήθως εις την επιφάνεια, ενώ οι πάσσαλοι, τα κιβώτια και οι πλωτές δεξαμενές, που δεν ανήκουν εις αυτήν την κατηγορία αλλά εις τις βαθιές θεμελιώσεις, εδράζονται εις μεγαλύτερον βάθος. Επίσης, ενώ οι βάσεις των απλών θεμελίων και των θεμελίων μεγάλης επιφανείας εδράσεως μεταφέ- ρουν κατακόρυφα φορτία εις το έδαφος, οι πάσσαλοι, οι πασσαλοσανίδες, και τα κιβώτια όχι μόνον μεταφέρουν κατακόρυφα φορτία αλλά υπόκεινται και εις κάμψιν, λόγω της επιδράσεως των οριζοντίων φορτίων.
Τα πλέον σοβαρά έργα, από πλευράς κατασκευής και θεμελιώσεως, ήσαν αναμφισβήτητα οι πυραμίδες, οι οποίες εκτίσθησαν προ 4000 ετών (Σχήμα 1). Αυτές εκτίσθησαν επί υψώματος υπερκειμένου του ποταμού Νείλου κατά περί- που 50 m. Κατά τον Ηρόδοτο ήσαν γιγάντια έργα και δια την κατασκευήν της πυραμίδας του Χέοπος ηργάζοντο τριακόσιες χιλιάδες εργάτες επί τριάκοντα και πλέον έτη. Ο εσωτερικός σκελετός των πυραμίδων ήταν κλιμακωτός, αποτελούμενος εκ βαθμίδων, αλλά η εξωτερική των όψη ήταν λεία και επίπεδος αποτελούμενη από πολύχρωμους στιλπνές πλάκες που σχημάτιζαν διαδοχικές ζώνες χρωμάτων. Την κορυφή της πυραμίδας συνεπλήρωνε πυραμίδιον εκ χρυσού.